Charmeur Capablanca
Op woensdag 19 november 2008 was het 120 jaar geleden dat José Raúl Capablanca y Graupera werd geboren, de man met de mooie naam en de kristal-heldere stijl die wereldkampioen was van 1921 tot 1927.
Het is op zichzelf geen dwingende reden om over hem te schrijven. Het is 100 jaar geleden dat Salo Flohr werd geboren en Jevgeni Barejev viert zijn 42ste verjaardag. Zo is iedere dag wel een bijzondere datum in de schaakgeschiedenis.
Er is ook geen dwingende reden nodig, alleen een aanleiding om een fragment te laten zien van een film waarin Capablanca optrad. Het is de film Schaakkoorts uit 1925, van de beroemde Russische filmer Vsevolod Poedovkin.
Capablanca acteerde niet echt in die film. Poedovkin gebruikte beelden die hij had geschoten tijdens het grote internationale toernooi in Moskou in 1925 en monteerde die zo dat Capablanca optrad als reddende engel in een Russische huwelijkscomedie.
Het was wel zo dat Capablanca daardoor de rol speelde die hij ook in het echte leven vervulde: die van een charmante vrouwenversierder.
Omdat de teksten bij dit fragment in het Russisch en het Spaans zijn, is er wat uitleg nodig.
Tijdens het toernooi van 1925 is heel Moskou schaakgek geworden, ook de verloofde van de heldin van het verhaal. Het meisje is wanhopig naar een apotheek gegaan om een vergif te kopen waarmee ze zelfmoord kan plegen, maar de schaakgekke apotheker geeft haar per ongeluk een witte schaakkoning.
Dan komt Capablanca langs. Het meisje roept ‘laat me met rust, door het schaken haat ik de hele wereld.’ Capablanca zegt ‘ik begrijp u. In het gezelschap van een mooie vrouw haat ik het schaken ook.’ Het meisje zegt blij ‘eindelijk heb ik een vijand van het schaken getroffen. Vertel me hoe u zichzelf genezen hebt van de schaakkoorts’.
Dan stapt ze met Capablanca in de auto, ze gaan naar de toernooizaal en alles komt goed, want ook het meisje komt in de ban van het schaakspel.
De hele film Schaakkoorts ( ongeveer 19 minuten) is ook op verschillende plaatsen op het internet te vinden.
Moskou 1925 was geen groot succes voor Capablanca, die derde werd achter Bogoljubow en Lasker, maar natuurlijk speelde hij ook daar een paar prachtige partijen.
Onder Links is de wk-match te vinden die Capablanca tegen Lasker speelde in 1921 en waarin hij wereldkampioen werd.
WK match Capablanca – Lasker 1921